Lê Thánh Tông – Hoàng đế – Nhà Thơ

     Lê Thánh Tông (chữ Hán: 黎聖宗 (1442 – 1497) là vị Hoàng đế thứ 5 của nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam, trị vì từ năm 1460 đến khi qua đời vào năm 1497, là Hoàng đế trị vì lâu nhất thời Hậu Lê. Thời kỳ của ông đánh dấu sự hưng thịnh của nhà Hậu Lê nói riêng và chế độ phong kiến Việt Nam nói chung với tên gọi Hồng Đức Thịnh Trị (洪德盛治). Ông là Nhà thơ – Hoàng đế. Sau đây là một bài thơ của ông

Miếu vợ chàng Trương 

廟婦乴張 

𤊃𤏫頭峕詉艥香，
廟埃如廟堓乴張 。
旕嘫油忍停牐燪 ，
宮搩之朱累細娘 。
証果乑堆暈日月 ，
解冤之路亖坛場 。
過低買別源干意，
呵責乴張窖負傍。

               黎聖宗 

Miếu vợ chàng Trương

Nghi ngút đầu ghềnh toả khói hương,
Miếu ai như miếu vợ chàng Trương.
Bóng đèn dầu nhẫn đừng nghe trẻ,
Cung nước chi cho luỵ đến nàng.
Chứng quả đã đôi vầng nhật nguyệt,
Giải oan chi lọ mấy đàn tràng?
Qua đây mới biết nguồn cơn ấy,
Khá trách chàng Trương khéo phũ phàng.

                                     Lê Thánh Tông

   P/s : Bà lấy chồng họ Trương, chồng đi lính thú, bà ở nhà nuôi con dại. Thường tối đến, thắp đèn lên bà chỉ lên bóng vách mà bảo với con rằng đó là cha nó. Đến khi cha về đứa con không nhận và nói rằng cha nó thường tối mới đến, hễ mẹ nó ngồi thì ngồi, mẹ nó đi thì đi theo. Người chồng nghi bà ngoại tình. Bà chẳng biết làm sao giải nỗi oan ức, bèn nhảy xuống sông tự tử.
        Đến tối lại, khi thắp đèn lên đứa con chỉ bóng trên vách nói với cha rằng: “Đó mới thật là cha tôi”. Người chồng lúc ấy hiểu ra thì đã quá muộn, bèn ra bờ sông nơi bà trầm mình lập đàn chay để giải oan cho vợ.

Người đời sau lập miếu thờ bà trên bờ sông Hoàng Giang thuộc làng Vũ Điện, huyện Nam Xương (nay thuộc huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam).

Bài thơ này vua Lê Thánh Tông cho khắc vào bia đá trước miếu bà Trương (vợ Trương sinh, tự tử ở dòng Hoàng Giang vì bị chồng nghi ngoại tình).