Thế nào là một bài thơ hay – Bài viết của Hoàng Đạt

THẾ NÀO LÀ MỘT BÀI THƠ HAY

Đã từ lâu, trên Facebook các bài thơ đăng tải đều được người ta khen là hay.hiếm thấy ai chê là dở, điều đó cũng dễ hiểu thôi ; Đây là sân chơi giải trí, vui là chính, nên khen để động viên nhau, khuyến khích nhau tạo không khí vui để xả stress có lợi cho sức khỏe là điều cũng nên làm…
Làm thơ ai chả muốn thơ mình hay, và mình luôn thấy thơ mình hay ” văn mình- vợ người ” mà. Song bài thơ hay và được khen là hay là hai vấn đề khác nhau.Vậy thế nào là một bài thơ hay ? Điều đó thật khó, bởi thơ hay còn phụ thuộc vào trạng thái cảm xúc của người đọc nữa ” người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”…nhưng cũng phải có những tiêu chí chung để đánh giá thế nào
là một bài thơ hay chứ ! Xin lỗi mọi người trước bởi những điều tôi muốn trao đổi không có ám chỉ gì, không có động cơ gì…, kẻo lại mang tiếng là vỗ ngực, tự phụ ,dạy đời … Chỉ muốn có một chút căn cứ làm nền tảng để cảm nhận rằng bài thơ mình đọc hay hoặc chưa hay mà thôi.
Bởi xưa nay chưa thấy có sách nào đưa ra một định nghĩa cho bài thơ hay, mà có lẽ cũng không thể định nghĩa được mà chỉ có thể là khái niệm thế nào là một bài thơ hay mà thôi.
Vậy, thế nào là một bài thơ hay.?
Xét về mặt cảm xúc :
Khi đọc một bài thơ làm ta ứa lệ,thổn thức…trái tim ta rung lên các cung bậc cảm xúc ( buồn, vui, sung sướng, tuyệt vọng hạnh phúc… ) hoặc phải thốt lên, vỗ đùi , trầm trồ : đúng quá , hay thế, nghĩa là ta không kìm nén được cảm xúc… Đó là dấu hiệu của một bài thơ hay. Xét về mặt tổng thể:
Một bài thơ hay trước hết phải có bốn yếu tố hay TỨ – HÌNH – TÌNH – NHẠC.
  -Tứ thơ phải mới , lạ , độc đáo, có tính phát hiện, tứ chặt xuyên suốt bài thơ.
  -Hình tượng được khắc họa đậm nét, sinh động thông qua các ngôn từ đắt.
  -Bài thơ phải trữ tình, thấm đẫm tình người nhiều cung bậc cảm xúc …lay động trái tim người đọc .
-Có nhạc điệu, vần điệu đúng niêm luật, thể loại, giàu sắc thái biểu cảm, thanh điệu nhịp điệu uyển chuyển dễ nghe…
Mỗi người cảm nhận bài thơ hay khác nhau, bởi tâm trạng và hoàn cảnh khác nhau, đó gọi là sự cộng hưởng thơ; khi cộng hưởng bài thơ được chắp cánh bay lên. Một bài thơ hay luôn chạm đến trái tim của nhiều người. Thơ hay không phụ thuộc vào độ dài hay ngắn. Có những bài thơ rất ngắn nhưng rất hay, đầy tính triết lý, nó như một định luật vậy…thơ dài hay ngắn còn tùy thuộc vào vấn đề tác giả đề cập, tùy thuộc vào cách khai thác tứ thơ của tác giả. Cả bài thơ có thể chưa hay, song đôi khi lại có những câu thơ hay để đời….
Khen một bài thơ hay là quyền của mỗi người, tùy thuộc cảm nhận của mỗi người, đó là điều bình thường. Một bài thơ hay chê dở nó vẫn cứ hay, một bào thơ chưa hay bảo hay nó vẫn cứ dở. Tức là ” hữu xạ tự nhiên hương ” bài thơ hay hoặc dở không phụ thuộc vào sự đánh giá của con người.
Nói như vậy là để ta có cơ sở cảm nhận khi đọc thơ thôi. Thơ là tiếng lòng, hay dở vẫn là cảm xúc của ta trước cuộc đời, nó giúp ta giải tỏa những nút thắt trong tâm hồn, làm cho ta sống thanh thản hơn, yêu đời hơn và sống thiện hơn. Vì vậy các bạn ơi! ta cứ vui lên, hãy cầm bút và viết khi tim ta rung động , lòng ta thổn thức … Cuộc sống sẽ là người thầy vĩ đại dạy cho ta phải viết gì và viết thế nào, bài viết có thể hay hoặc chưa hay, điều đó không làm ta nản trí, hãy
viết và nói lên chính kiến của mình, đặng giúp cho cuộc sống này ngày càng tươi đẹp hơn, conngười sống tử tế với nhau hơn…

                                                            Hoàng Đạt  – Phú Thọ